Δανειστικές βιβλιοθήκες όπου δηµιουργούνται ουρές από το κοινό, µηνύµατα σε χάρτινες κρεµάστρες και δωρεές 10.000 τόµων περιλαµβάνει η εκστρατεία που αναλαµβάνουν τα καταστήµατα «Public», σε συνεργασία µε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, για να προσελκύσουν νέους αναγνώστες
«Κάποιο βιβλίο µιλάει για σένα. Το έχεις διαβάσει;». Είναι το κεντρικό σύνθηµα της πρωτοβουλίας που ανέλαβε η αλυσίδα καταστηµάτων «Public», υπό την αιγίδα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, για την προώθηση της ανάγνωσης. Στο πλαίσιο της εκστρατείας αυτής – που θα διαρκέσει µέχρι τις 31 ∆εκεµβρίου – τα «Public» προτίθενται να προσφέρουν δωρεάν 10.000
βιβλία σε κοινωφελή ιδρύµατα, να δηµιουργήσουν δανειστικές βιβλιοθήκες σε χώρους αναµονής όπου υπάρχουν ουρές (τράπεζες, νοσοκοµεία), να ξεκινήσουν πρωτότυπες δράσεις προώθησης του βιβλίουστο ∆ιαδίκτυο, ναοργανώσουν σεµινάρια, να αναπτύξουν δράσεις ανταλλαγής βιβλίων, ναδιοργανώσουν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, όπως λένε, σε κεντρικά σηµεία πόλεων, µια βραδιά στα πρότυπα του World Book Night, ενός θεσµού που έχει ήδη δοκιµαστεί σε πολλές χώρες.
Επιπλέον, αν κάποιος µένει σε Αθήνα, Βόλο, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα µπορεί και να βρει στο χερούλι της εξώπορτας του σπιτιού του µια πρωτότυπη χάρτινη κρεµάστρα-φυλλάδιο από τις 70.000 που συνολικά θα διανεµηθούν.
Εχοντας παραστάτη το ΕΚΕΒΙ, το οποίο κάνει επίσης προσπάθειες για τη διάδοση της ανάγνωσης, τα «Public» θα προσπαθήσουν, µε αυτούς τους τρόπους, να διευκολύνουν τη διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού, να αφυπνίσουν δηλαδή δυνάµει αναγνώστες που δεν έχουν ακόµα ανακαλύψει την απόλαυση της ανάγνωσης.
Σύµφωνα µε την τελευταία έρευνα του ΕΚΕΒΙ και της Metron Analysis για την ανάγνωση, που δηµοσιεύτηκε πριν από λίγες µέρες και είναι αναρτηµένη στον κόµβο του (http://www.ekebi.gr), παρόλο που έχει αυξηθεί το ποσοστό των Ελλήνων που µείωσε τις εξόδους (4/10 µένουν σπίτι αντί για 3/10 παλαιότερα), δεν αυξήθηκε η ανάγνωση, αυξήθηκε όµως η τηλεθέαση – κατά 10% το 2010. «Οσοι λένε ότι δεν έχουν χρόνο για ένα βιβλίο, λένε ψέµατα», λέει στα «ΝΕΑ» η συγγραφέας Λένα ∆ιβάνη. «Το βιβλίο σε φέρνει αντιµέτωπο µε τον εαυτό σου. Και η γνώµη µου είναι ότι αυτό ακριβώς είναι που θέλουµε να αποφύγουµε. Οι άνθρωποι σήµερα προτιµούν να ξεχνιούνται παρά να θυµούνται. Αλλά το βιβλίο είναι δίπλα µας. Είναι συντροφιά µας. Οταν έχουµε αυτό, δεν χρειαζόµαστε τίποτε άλλο». Στο ίδιο µήκος κύµατος, ο Αλέξης Σταµάτης λέει ότι τον ανησυχεί «η αύξηση της τηλεθέασης σήµερα που η τηλεόραση δεν είναι και στην καλύτερή της κατάσταση», πράγµα που φανερώνει ότι «υπάρχει ελεύθερος χρόνος» και ότι «ο άνθρωπος επιλέγει να αδρανοποιείται. ∆εν είναι τυχαίο ότι ο φετινός Μάρτιος ήταν, ίσως, ο χειρότερος µήνας των τελευταίων ετών για το βιβλίο».
«Το βιβλίο είναι εθισµός», σχολιάζει από τη µεριά του ο Πέτρος Τατσόπουλος. «Από την άλλη, δεν είναι ψυχαναγκαστικό και δεν µπορεί κανείς να το επιβάλει. Συνδέεται µε την απόλαυση, ενώ δίνει στον αναγνώστη ειρµό και νόηµα σε ένα πέλαγος ανερµάτιστων πληροφοριών. Μας εξοικειώνει µε τον αόρατο κόσµο, µε τις σκέψεις των ανθρώπων». Και συνεχίζει: «Οπως φανερώνουν τα στοιχεία, η Ελλάδα είναι η µόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση που δεν εισέπραξε κέρδη από το βιβλίο σε εποχή κρίσης. Σε άλλες χώρες που πέρασαν οικονοµική κρίση οι άνθρωποι στράφηκαν στο βιβλίο. Επειδή αποτελεί ένα φτηνό δώρο αλλά και επειδή µείωσαν τις εξόδους, έµειναν σπίτι και διάβασαν».
Πράγµατι, σύµφωνα µε στοιχεία του 2009, σε περίοδο οικονοµικής κρίσης, η Γερµανία είχε άνοδο στις πωλήσεις βιβλίων κατά 10%, οι ΗΠΑ κατά 7%, η Γαλλία κατά 8%. Στην Ελλάδα, αντίθετα, το 2010 υπήρξε πτώση πωλήσεων κατά 10%. Και ο µέσος αριθµός των βιβλίων που διαβάστηκαν τους τελευταίους 12 µήνες έπεσε από 7 βιβλία σε 5,9. Τα έντεκα καταστήµατα της αλυσίδας «Public» διαθέτουν, µας λένε, 200.000 τίτλους, ενώ τις εκατό εκδηλώσεις βιβλίου που οργάνωσαν τις παρακολούθησαν 8.000 επισκέπτες. «Πρεσβευτές» της εκστρατείας τους για τη φιλαναγνωσία είναι, µεταξύ άλλων, οι Αναστάσης Βιστωνίτης, Λένα ∆ιβάνη, Αλκη Ζέη, Ανδρέας Μήτσου, Αλέξης Σταµάτης, Πέτρος Τατσόπουλος, Ευγένιος Τριβιζάς, Αλέξης Ζήρας, Κωνσταντίνος Τζούµας, Αναστασία Μουτσάτσου, που δέχθηκαν να διαδώσουν, µε διάφορους τρόπους, το µήνυµά της.
Σε περίοδο οικονοµικής κρίσης, η Γερµανία είχε άνοδο στις πωλήσεις βιβλίων κατά 10%, οι ΗΠΑ κατά 7%, η Γαλλία κατά 8%, ενώ στην Ελλάδα σηµειώθηκε πτώση 10%
Σπαζοκεφαλιά για δυνατούς λύτες
«Η τελευταία έρευνα του ΕΚΕΒΙ για την αναγνωσιµότητα δείχνει ότι το ένα τρίτο των Ελλήνων δεν διαβάζει. Το γιατί είναι και η σπαζοκεφαλιά που απασχολεί το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου», λέει η διευθύντριά του Κατρίν Βελισσάρη. «Για να πετύχει όµως αυτό το φιλόδοξο σχέδιο, το να διαβάζουν δηλαδή περισσότερο όλοι οι Ελληνες και κυρίως οι νέοι, σε µια µεσογειακή χώρα όπου ο καιρός µάς προσκαλεί να βγαίνουµε έξω, απαιτείται η συνεργασία όλων, και κυρίως των βιβλιοπωλείων. Οπως όµως έλεγε ο Αγιος Αυγουστίνος, “ο κόσµος είναι ένα βιβλίο και όσοι δεν ταξιδεύουν, διαβάζουν µόνο µια σελίδα του”. Αυτό το είπε, βέβαια, στα τέλη του 4ου αιώνα. Πριν από τον Γουτεµβέργιο, τότε που το διάβασµα ήταν για τους λίγους, για την ελίτ. Αργότερα ανακαλύφθηκε η τυπογραφία και ακολούθησε η ψηφιοποίηση.
Η πρόσβαση στο βιβλίο πλέον είναι εύκολη».
Ο Κωνσταντίνος Τζούµας, πάντως, είναι µάλλον αισιόδοξος: «Οι βιβλιοφάγοι δεν θα αποχωριστούν ποτέ το βιβλίο. Οσο για τους υπόλοιπους, δύσκολα τους πείθεις να ξεκινήσουν το διάβασµα. Απαιτεί χρόνο και πολλή προσπάθεια». Πάντως, η έρευνα για την αναγνωσιµότητα δείχνει ότι το ποσοστό των χαλαρών αναγνωστών που διαβάζουν ένα έως εννιά βιβλία κάθε χρόνο αυξήθηκε στο 34% του πληθυσµού.
